30.11.2022 tarihli, 32029 sayılı Resmi Gazete’de “Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar” başlıklı Cumhurbaşkanı Kararı yayımlanmıştır.
Söz konusu karar 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe girecek olup bu karar ile 13/01/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 398. maddesi kapsamında denetime tabi şirketlere ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amaçlanmıştır.
26.05.2018 tarihli ve 30432 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan aynı başlıklı karar ise 30.11.2022 tarihli Kararın 6. Maddesi gereğince yürürlükten kaldırılmıştır. 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecek yeni karar ile birlikte “bağımsız şirketlerin kapsamında” ve “bağımsız denetime tabi şirketlerin belirlenmesine ilişkin ölçütlerin eşik değerlerinde” değişiklikler yapılmıştır.
Konuya ilişkin detaylı açıklamalara geçmeden önce kısaca “Bağımsız Denetim” kavramından bahsetmek faydalı olacaktır.
Bağımsız Denetim, TTK m. 397 vd. hükümlerinde düzenlenmiş olup bağımsız denetime tabi olan şirketlerin finansal tabloları ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporlarının denetçi tarafından finansal raporlama standartlarına uygunluğu, ilgili tablo ve raporların tutarlılığı ve doğruluğu hususlarında finansal tablo kullanıcılarına makul bir güvence sağlama amacıyla denetlenmesi ve değerlendirilerek rapor hazırlanmasıdır. Bağımsız denetim, bağımsız denetçiler veya bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Bağımsız denetim kuruluşları ise, Kurum’dan bağımsız denetim alanında faaliyette bulunma yetkisi olan şirketlerdir.
BAĞIMSIZ DENETİME TABİ TUTULAN ŞİRKETLER
30/11/2022 tarihli ve 32029 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6434 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca aşağıda belirtilen şirketler bağımsız denetime tabidir:
a) Herhangi bir ölçüte bağlı olmaksızın Karara ekli (I) sayılı listede belirtilen şirketler:
Yatırım kuruluşları
Kolektif yatırım kuruluşları
Portföy yönetim şirketleri
İpotek finansmanı kuruluşları
Varlık kiralama şirketleri
Merkezi takas kuruluşları
Merkezi saklama kuruluşları
Veri depolama kuruluşları
Derecelendirme kuruluşları
Değerleme kuruluşları
Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören veya işlem görmeleri amacıyla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan izahname veya ihraç belgesi bulunan anonim şirketler
Bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmemekle birlikte halka arz edilmeksizin pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden (ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarının itfa edildiği hesap döneminin sonuna kadar) veya bu amaçla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan ihraç belgesi olan anonim şirketler.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz (I) sayılı listenin 2. maddesinde de, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”)’nun düzenleme ve denetimine tabi tutulan şirketler sıralanmıştır:
Bankalar
Derecelendirme kuruluşları
Finansal kiralama şirketleri
Faktöring şirketleri
Finansman şirketleri
Varlık yönetim şirketleri
Finansal holding şirketlerinde 5411 sayılı Kanunda tanımlandığı şekliyle nitelikli paya sahip olan şirketler.
30.11.2022 tarihli Kararla bu kuruluşlara ek olarak, bankalarda nitelikli paya sahip olan şirketler ve tasarruf finansman şirketleri de bağımsız denetime tabi tutulan şirketler arasına alınmıştır.
b) Aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki hesap döneminde aşan diğer şirketler:
1. Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmeyen ancak Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında halka açık sayılan şirketler için eşik değerler:
Aktif toplamı 30 milyon Türk Lirası (26.05.2018 tarihli Kararda: 15 milyon TL)
Yıllık net satış hasılatı 40 milyon Türk Lirası (26.05.2018 tarihli Kararda: 20 milyon TL)
Çalışan sayısı 50 kişi (26.05.2018 tarihli Karar ile aynı)
2. Ekli (II) sayılı listede belirtilen şirketler için eşik değerler:
Aktif toplam 60 milyon Türk Lirası (26.05.2018 tarihli Kararda: 30 milyon TL)
Yıllık net satış hasılatı 80 milyon Türk Lirası (26.05.2018 tarihli Kararda: 40 milyon TL)
Çalışan sayısı 100 kişi (26.05.2018 tarihli Kararda: 125 kişi.)
3. (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilenler kapsamında olmayan şirketler için eşik değerler:
Aktif toplamı 75 milyon Türk Lirası (26.05.2018 tarihli Kararda: 35 milyon ve üstü Türk Lirası)
Yıllık net satış hasılatı 150 milyon Türk Lirası (26.05.2018 tarihli Kararda: 70 milyon ve üstü Türk Lirası)
Çalışan kişi sayısı 150 kişi (26.05.2018 tarihli Kararda: 175 ve üstü kişi)
KAPSAM DIŞINDA TUTULAN ŞİRKETLER
Kararın 4. maddesinde kapsam dışı bırakılan şirketler sıralanmıştır:
a) Ekli (I) sayılı liste kapsamında yer alanlar hariç olmak üzere, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi şirketler.
b) Ekli (I) sayılı listede belirtilenler ile ekli (II) sayılı listenin 5(b) sırasında belirtilen şirketler hariç olmak üzere sermayesinin en az yüzde 50’si devlete, il özel idarelerine, kanunla kurulmuş vakıflara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan şirketler.
c) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanununun geçici 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında tasfiyelerine karar verilen ve tasfiye süreci Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından atanan tasfiye komisyonlarınca yürütülen tasarruf finansman şirketleri. (30.11.2022 Tarihli Karar ile “bağımsız denetimden muaf tutulan şirketler” kapsamına dâhil edilmiştir.)
Sonuç itibarıyla, 30.11.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar” kapsamında yapılan değişiklikler 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu Karar doğrultusunda, şirketlerin güncel eşik değerlerini esas alarak yeniden bir değerlendirme yapması, bağımsız denetime tabi olup olmadıklarının tespit edilmesi ve tabi olan şirketler özelinde bağımsız denetçi atama prosedürlerinin tamamlanması hususları oldukça önem arz etmektedir.
Kararın tam metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Comments