Konutların gerçek ve tüzel kişilere turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin genel esasların, izin belgesi düzenlemesinin, idari yaptırımların ve turizm amaçlı kiralanan konutların tabi olacağı mevzuata ilişkin hükümleri içeren, 7464 Sayılı Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 02.11.2023 tarih ve 32357 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Kira ilişkisinde taraflara yeni hak ve yükümlülükler getiren bu yasal düzenlemeye ilişkin hazırladığımız bilgi notunu aşağıda bulabilirsiniz.
Önemle belirtmek gerekir ki Kanun’un 1. maddesiyle, aşağıda ele alacağımız düzenlemelerin, tek seferde yüz günden fazla süreli yapılan kiralamaları kapsamayacağı hüküm altına alınmıştır.
1-) Kanun’un “İzin Belgesi” başlıklı 3. maddesiyle konutların turizm amaçlı kiralanabilmesi için, turizm amaçlı kiralama sözleşmesi yapmadan önce izin belgesinin alınması zorunlu kılınmıştır. İzin belgesi verme yetkisinin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda (“Bakanlık”) olduğu, Bakanlık’ın izin belgesi verme yetkisini valilik vasıtasıyla kullanabileceği, Bakanlıkça nitelikleri belirlenecek plaketin, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun girişine asılacağı, izin belgesi ve plaket ücretlerinin Bakanlık tarafından belirleneceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla bu Kanun uyarınca turizm amaçlı kiralamaya konu edilecek taşınmaz ve bağımsız bölümler için Bakanlık izni zorunlu hale getirilmiştir.
2-) Ayrıca, Kanun’un 3/3. maddesinde, izin belgesi başvurularında, turizm amaçlı kiralama faaliyeti yürütülmesinin uygun görüldüğüne ilişkin izin belgesine konu bağımsız bölümün bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oy birliği ile alınan kararın ibrazının zorunlu olduğu düzenlemesine yer verilmiş; birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde, sadece turizm amaçlı kiralama yapılan konutun bulunduğu binadaki tüm kat malikleri tarafından oy birliği alınan kararın ibrazının yeterli olacağı, izin belgesinin örneğinin site yönetimine iletileceği belirtilmiştir.
3-) Kanun’un 3/4 maddesinde, üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde yirmi beşi (%25) için aynı kiraya veren adına izin belgesi düzenlenebileceği, aynı kiraya veren adına aynı binada izin belgesi düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısının beşi geçmesi hâlinde,
i. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının,
ii. Başvuruya konu binanın, birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan
konut sitelerinde yer alması hâlinde, üçüncü fıkrada yer alan düzenlemeye ek olarak tüm kat malikleri tarafından oy birliği ile alınan kararın,
başvuruda ibrazı zorunlu kılınmıştır.
4-) İzin belgesi alma yükümlülüğünün kiraya verene ait olduğu, kiraya veren haricinde turizm amaçlı kiralama faaliyetlerinin yürütülmesi hâlinde 1618 sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu uyarınca belgelendirilmiş (A) grubu seyahat acenteleri aracılığıyla kiralama işlemlerinin gerçekleştirileceği Kanun’un 3/5. maddesinde düzenlenmiştir.
5-) İzin belgesi sahibinin;
i. Gerçek kişi olması hâlinde, ölüm tarihinden itibaren üç ay içerisinde mirasçıları tarafından başvuruda bulunulmaması,
ii. Tüzel kişi olması hâlinde, tüzel kişiliğinin sona ermesi,
durumlarında izin belgesi geçersiz hale geleceği, bununla birlikte kullanıcıların haklarının sözleşme süresinin sonuna kadar devam edeceği Kanun’un 3/6 maddesiyle hüküm altına alınmıştır.
6-) Kanun’un 3/7. maddesiyle, izin belgesi sahibinden kiralanan konutun, kullanıcılar tarafından kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiralaması veya kendi adına mesken olarak kullanılmak amacıyla kiralanan konutun kiracısı tarafından kendi nam ve hesabına turizm amaçlı olarak üçüncü kişilere kiralaması yasaklanmış, tüzel kişilerin turizm amaçlı kiraladıkları konutu kendi personeline kullandırması işbu yasağın istisnası olarak düzenlenmiştir.
7-) Kanun’un 4/1. maddesinde, izinsiz kiralama faaliyetinin tespit edilmesi hâlinde uygulanacak idari yaptırımlar şu şekilde düzenlenmiştir:
a) İzin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için on beş gün süre verilir.
b) Verilen on beş günlük süre sonunda izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere beş yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için bir kez daha on beş gün süre verilir.
c) İzin belgesi sahibinden kiraladığı turizm amaçlı konutu kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiraya verenler hakkında her bir sözleşme için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır.
ç) Kendi adına mesken olarak kullanmak amacıyla kiraladığı konutu kendi nam ve hesabına turizm amaçlı kiraya verenler hakkında, her bir sözleşme için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır.
d) İzin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenler hakkında, her bir sözleşme için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır.
e) Bu fıkra kapsamına giren faaliyetlerin elektronik ticaretine ve tanıtımına imkân sağlayan ve Bakanlık tarafından yapılan uyarıya rağmen yirmi dört saat içinde içeriği çıkarmayan, 23/10/2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan aracı hizmet sağlayıcıları hakkında, her bir konut için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır. İhlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilir ve bu karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir. Ayrıca, bu karara uyulmaması halinde aracı hizmet sağlayıcılar hakkında her bir konut için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır. İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararına karşı sulh ceza hâkimliğine başvurulabilir. Sulh ceza hâkimliğince verilen karara karşı 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir.
f) (a) ve (b) bentleri hükümlerinin uygulanmasına rağmen, izin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetlerine devam edenler hakkında, bir milyon Türk lirası idari para cezası uygulanır.
g) Her defasında yüz günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen, ilk sözleşme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde aynı konutu dört defadan fazla kiraya verenler hakkında, bir milyon Türk lirası idari para cezası uygulanır.
8-) Kanun’un 4/2. maddesi gereğince, izin belgesi sahiplerine uygulanacak idari yaptırımlar;
a) Bakanlıkça istenilen bilgi ve belgelerin otuz gün içerisinde gönderilmemesi, eksik gönderilmesi, yanıltıcı bilgi veya belge verilmesi durumunda elli bin Türk lirası idari para cezası,
b) Kiraya verenin miras dışında bir hukuki işlemle değişmesi ve bu değişikliğin tapu siciline tescil tarihinden itibaren otuz gün içerisinde bildirilmemesi durumunda elli bin Türk lirası idari para cezası,
c) 11/7/2019 tarihli ve 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun kapsamında turizm payının ödenmesine ilişkin belgenin Bakanlıkça belirlenen süre içerisinde ibraz edilmemesi veya yapılacak denetimlerde bu belgenin sunulmaması halinde elli bin Türk lirası idari para cezası
ç) Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun konum, nitelik ve fiziksel özelliklerine ilişkin yazı, reklam, afiş, broşür, sosyal medya, web sayfası ve benzeri araçlarla kullanıcıya yanıltıcı şekilde tanıtılması veya taahhüt edilen koşulların sağlanmaması veya turizm amaçlı kiralama yapılan konutun sözleşmede belirtilen süreden daha kısa süreyle kullanıcıya tahsis edilmesi hallerinde yüz bin Türk lirası idari para cezası,
d) Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, sözleşmeye uygun olarak kullanıcıya teslim edilmemesi halinde yüz bin Türk lirası idari para cezası,
e) (d) bendinde düzenlenen “Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, sözleşmeye uygun olarak kullanıcıya teslim edilmemesi halinde yüz bin Türk lirası idari para cezası” uygulanmasını takiben verilen on beş günlük süre içinde alınan ödemenin iadesinin yapılmaması durumunda iki yüz bin Türk lirası idari para cezası,
uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
9-) Ayrıca, Bakanlıkça düzenlenen plaketin turizm amaçlı kiralama yapılan konutların girişine asılmaması halinde yüz bin Türk lirası idari para cezasının uygulanacağı ve asılması için on beş gün süre tanınacağı, bu düzenlemenin uygulanmasına rağmen plaketin on beş gün içerisinde turizm amaçlı kiralama yapılan konutun girişine asılmaması durumunda, beş yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanacağı, yapılan denetimde, konutun izin belgesi verilmesine esas nitelikleri taşımadığının tespit edilmesi durumunda yüz bin Türk lirası idari para cezasının uygulanacağı ve aykırılıkların giderilmesi için on beş gün süre tanınacağı da ilgili maddede düzenlenmiştir.
10-) Kanun’un “İzin belgesinin iptali” başlıklı 5. maddesinde, izin belgesinin;
i. İzin belgesi sahibinin izin belgesinin iptalini talep etmesi,
ii. Turizm amaçlı kiralama faaliyetine son verildiğinin tespit edilmesi,
iii. Kiraya verenin miras dışında bir hukuki işlemle değişmesi ve bu değişikliğin tapu siciline tescil tarihinden itibaren otuz gün içerisinde bildirilmemesi durumunda elli bin Türk lirası idari para cezası uygulanmasını takiben verilecek otuz günlük sürede izin belgesinin devri için turizm amaçlı kiralama yapılan konutun yeni kiraya vereni tarafından başvuru yapılmaması veya izin belgesi sahibi değişikliğinin uygun görülmesine rağmen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi,
iv. Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel ahlaka aykırı olarak kullanıldığının yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından bildirilmesi.
v. Yapılan denetimde, konutun izin belgesi verilmesine esas nitelikleri taşımadığının tespit edilmesi durumunda yüz bin Türk lirası idari para cezasının uygulanmasını ve aykırılıkların giderilmesi için on beş gün süre verilmesini takiben aykırılıkların giderilmediğinin tespit edilmesi,
hâllerinde iptal edileceği, bununla birlikte izin belgesinin iptal edilen konutların kullanıcılarının haklarının sözleşme süresi sonuna kadar devam edeceği hüküm altına alınmıştır.
11-) Yukarıda açıklanan düzenlemeler ile “Daha önce yapılan turizm amaçlı kiralamalar” başlıklı Geçici Madde 1 hükmü 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecek olup Geçici Madde 1 hükmü şu şekildedir:
“Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte turizm amaçlı kiralama faaliyetinde bulunanlar tarafından, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde izin belgesi almak üzere Bakanlığa başvurulması zorunludur. Bu yükümlülüğe uymayanlar hakkında, 4 üncü madde hükümleri uygulanır. İzin belgesi düzenlenmesi işlemleri, başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde sonuçlandırılır. Başvurusu kabul edilmeyenler faaliyette bulunamaz, ancak bu konutların kullanıcılarının hakları sözleşme süresi sonuna kadar devam eder.”
Kanun’un tam metnine https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/11/20231102-16.htm linkinden ulaşabilirsiniz.
Comments